Wanneer de plus van ontruiming type B te kort schiet

De 2013 toevoeging van de NEN 2575 A/1 laat dit toe met een slow-whoop met gesproken bericht oplossing mits aan vier criteria wordt voldaan:

1. Een cyclus mag niet langer zijn dan 38 seconden.

2. De gesproken berichten dienen met een 8 seconden slow-whoop toon worden in- en uitgeleid.

3. De gesproken berichten mogen niet langer dan 8 seconden duren.

4. Er dient een pauze tussen elk bericht te zijn van 1 à 2 seconden en dus ook na de slow-whoop toon.

Allemaal niet complex. Desondanks wordt het zeer moeilijk om de vierde taal te integreren. Er van uitgaande dat een gemiddelde gesproken bericht 5 seconden duurt, moet de vierde taal in een volgende cyclus worden weergegeven. Dus bijna 25 seconden na het weergeven van de derde taal. In vergelijking met een ontruiming type A krijgt een gebruiker bij deze oplossing het bericht 20 seconden later te horen. Als elke seconde telt wordt de vraag niet meer hoe je gaat oplossen maar wie je gaat discrimineren met B plus.

Een gesproken bericht meedelen in 5 seconden lijkt eenvoudig. Totdat je de 5 seconden in de praktijk brengt. Kijkend naar de essentie van een gesproken bericht zijn 3 dingen belangrijk voor de gebruiker: via een verstaanbaar bericht, een constatering - bijvoorbeeld detectie van brand - en een commando - bijvoorbeeld opdracht tot verlaten van het pand - meedelen. Dus een gesproken bericht die gebruiker verstaat en helpt in een stress situatie zoals brand. Mathematisch zou je het kunnen afhaspelen in minder dan 3 seconden. Maar daarvoor moet je de spraakverstaanbaarheid van een goed gearticuleerd gesproken bericht opofferen. En laat dat nu het bestaansrecht zijn van een slow-whoop met gesproken bericht oplossing.

Naast de opbouw van het gesproken bericht speelt ook de taal een rol. Dit zeker voor beschrijvende talen zoals in het Frans en ook in het Arabisch. De gesproken berichten in deze talen hebben meer context nodig om dezelfde boodschap over te brengen. Niet alleen in een stresssituatie maar ook in situaties waarbij het systeem bijvoorbeeld wordt getest of er een ontruimingsoefening wordt gehouden. Dan is de vraag of 5 seconden wel voldoende zijn.

Bij Arabisch komt er nog bij dat er één officiële ‘standaard Arabisch’ bestaat maar enkel in schrift. Als zesde wereld taal met meer dan 280 miljoen gebruikers wordt deze taal door Syriërs anders uitgesproken dan bijvoorbeeld door een Algerijn. Het in het westen geliefde ‘Modern Standard Arabic’ is op zijn best een passieve taal. Daarboven heeft de Arabische wereld ook relatieve hoge ongeletterdheid ten opzichte van Europa. 15% tot 35% per regio heeft deze taal nooit geleerd gekregen. In conflictgebieden zoals Irak, Syrië en Jemen zal de ongeletterdheid er niet beter op worden. Om goede spraakverstaanbaarheid te garanderen zijn waarschijnlijk meerdere versies in het Arabisch nodig. Het zal dus effectief nog langer duren voordat iemand in stresssituatie in staat is om de boodschap te verstaan en te begrijpen.

In essentie is de vraag of slow-whoop met gesproken bericht wel de goede oplossing is voor een vraagstuk met vier talen. In een multiculturele samenleving is het ethisch en sociaal niet meer verantwoord om één bevolkingsgroep te discrimineren. Zij het in tijd of door spraakverstaanbaarheid op te offeren. Zeker in een situatie wanneer elk seconde telt. Misschien is een ontruiming type A of een slimmere opzet veel effectiever en wellicht een veel veiliger idee.